Geri dönüşüm neden önemli?

Günlük hayatımızı sürdürmemiz için gerekli olan kömür, petrol, doğal gaz gibi yenilenemez enerji kaynakları bir asır içinde tükenecek. 2017 yılında dünyanın bir yıllık doğal kaynağını sadece yedi ayda tükettik. Her yıl yaklaşık 18 milyon hektar orman kesiliyor. Bu kulağınıza önemsiz gibi geliyor olabilir ancak sadece 40 yıl içinde, Avrupa büyüklüğünde orman alanının yok olacağını size söylesek belki ne kadar büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuz daha net anlaşılabilir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü, çok uzak değil, 2025 yılına kadar 1.8 milyar insanın, hayatın vazgeçilmez kaynaklarından biri olan suya kolayca ulaşamayacağını, mutlak su kıtlığı olan bölgelerde yaşayacağını öngörüyor.

Tüketim ve yaşam alışkanlıklarımız nedeniyle küresel ısınma tehdidiyle karşı karşıyayız. Atmosfere salınan gazların oluşturduğu sera etkisi nedeniyle gerçekleşen iklim değişikliği sonucunda; buzullar eriyor, denizlerde yaşanan yükselmeler nedeniyle coğrafi değişiklikler meydana geliyor, pek çok canlı türünün nesli tükeniyor. Günlük hayatımızda kimi zaman çok da önemsemeden kullandığımız plastiklerin küresel ısınma sürecini hızlandırdığı bilim insanları tarafından açıklandı. Üstelik uzmanlar 2050 yılı itibariyle, bugüne kadar üretilen milyarlarca ton plastiğin 3 katının üretileceğini belirtiyor.

Yaşadığımız gezegeni bekleyen senaryoların pek umut vermediği açık. Gezegenimiz ciddi tehlikelerle karşı karşıya. Yaşanabilirliği her geçen gün azalan dünyamız için artık daha somut adımlar atmamız gerektiği ortada. Plastik atıkların çevre ve vahşi yaşam üzerindeki yıkıcı etkileri geri dönüşümün küresel ısınma konusunda  ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor. Yaşam tarzınıza geri dönüşümü dahil ederek atacağınız küçük adımlarla büyük farklar yaratamayacağınızı düşünüyorsanız çok yanılıyorsunuz. Bu yazımızda geri dönüşümün neden bu kadar önemli olduğundan söz edeceğiz ancak öncelikle kabaca geri dönüşüm tanımıyla işe başlayalım.

Geri dönüşüm; kullanılmış, atık malzemelerin fiziksel veya kimyasal süreçlerden geçirilerek yeni ham madde ve nesnelere dönüştürme işlemidir. Aslında en basit açıklamasıyla çöp olarak kabul ettiğimiz değersiz malzemelerden yeni bir değer yaratmaktır. Geri dönüşüm, azalt, yeniden kullan ve dönüştür olarak sıralanan atık hiyerarşisinin üçüncü kısmıdır. Geri dönüşüm, çevremizi ve doğal kaynaklarımızı korumak için sürdürülebilir yaşam sürecinin önemli bir parçasıdır.

Gelecek kuşaklara yaşanacak bir gezegen bırakmak bizim sorumluluğumuz. O nedenle geri dönüştürülmediklerinde çevre kirliliğine neden olan, dünyamıza büyük zarar veren plasik, cam, kağıt gibi atıkları dönüştürmeli ve yeniden kullanılabilir hale getirmeliyiz. Pek çok kişi geri dönüşüm konusunun önemli olduğunu düşünse de ne yazık ki bu konuda yaptıklarımız yetersiz kalıyor. “Geri dönüşüm neden bu kadar önemli?” sorusunun cevabını arıyorsanız sizi ikna edecek 7 önemli neden sayabiliriz. Hazırsanız başlayalım…

Doğal kaynakları korur

Gezegenimizin doğal kaynakları sınırlı ve ne yazık ki bazıları ihtiyaçlarımızı karşılamak için yeterli değil. Geri dönüşümün başlıca faydası ham madde talebini azaltarak doğal kaynakları korumaktır. Ürünleri geri dönüştürdüğünüzde, doğal kaynakların korunmasına ve biyolojik çeşitliliğimizin kaybının azaltılmasına yardımcı olursunuz. Örneğin yenilenemez enerji kaynaklarından üretilen plastiği dönüştürerek kaynakların daha az kullanılmasını sağlayabilirsiniz. Kağıdın geri dönüştürülmesi ağaç ve ormanları kurtarır. Bu noktada yeni ağaçlar dikmeyi düşünüyor olabilirsiniz. Bu elbette ki mümkün, yeni ağaçlar dikebilirsiniz ancak bakir yağmur ormanlarını kaybettikten sonra geri getiremezsiniz. Plastik ve kağıdın yanı sıra metal gibi ham maddelerin nasıl çıkartıldığını ve bu faaliyetlerin dünyamıza verdiği zararı düşünün. Metallerin geri dönüşümü yeni metal kaynaklarına daha az ihtiyaç duyulmasını sağlarken, riskli, pahalı ve zararlı madencilik faaliyetlerinin de azalması anlamına geliyor.

Ekosistemleri ve vahşi yaşamı korur

Geri dönüşüm, yeni ham madde üretme veya çıkarma ihtiyacını azaltır. Bu da daha az ağaç kesilmesi anlamına gelir. Plastik atıkların geri dönüşüme kazandırılmadıkları tadirde nehirlere ve denizlere karışıp, su yollarını kirletecekleri bir gerçek. Su kaynaklarının kirlenmesi de başta olmak üzere tüm bunlar ekosistemi bozarken, vahşi hayvanların ve deniz canlılarının yaşam alanlarının da zarar görmesine neden olur. Geri dönüşüm su kaynaklarının kirlenmesini engelleyerek dünyamıza verdiğimiz hasarı azaltır.

Enerji tasarrufu sağlar

Günümüzde küresel enerjinin yüzde 80’lik kısmı fosil yakıtlardan, yani yenilemez enerji kaynaklarından elde ediliyor. Geri dönüşüm sayesinde bu değerli enerjinin bir kısmını korumamız mümkün. Ham maddeden ürün üretmek yenilenemeyen enerji kaynaklarını daha fazla kullanmak anlamına gelir. Geri dönüştürülmüş ürünlerden yeni ürünler üretmek içinse çok daha az enerjiye ihtiyaç duyulur ve enerji tasarrufu konusunda önemli bir adım atılır. Bir örnekle açıklamak gerekirse; sıfırdan yapmak yerine, atık malzemelerden alüminyum üretmek % 95 daha az enerji kullanılmasını sağlar. Çelik söz konusu olduğunda bu durum yaklaşık % 70’lik bir enerji tasarrufu anlamına gelir. Geri dönüştürülmüş kağıttan üretim yapıldığı takdirde, işlenmemiş liflerden üretim yapmaya kıyasla %40 az enerjiye ihtiyaç duyulur. Bir cam şişenin geri dönüştürülmesinden elde edilen enerji kazancı 100 watt’lık bir ampulün 4 saat daha çalışmasını sağlayabilir. Ayrıca geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılan üretim aşamasında daha az su, daha az enerji tüketileceğinden bu daha az kirlilik anlamına da gelir.

Hava kirliliğini azaltır

Geri dönüşümün en önemli kazançlarından biri hava kirliliğini azaltmaya yardımcı olmasıdır.  Üreticiler yeni ürünler oluşturmak için geri dönüştürülmüş malzemeler kullandıklarında, fabrikaların havaya saldığı toksin miktarını azaltırlar. Ayrıca, potansiyel olarak metan salımı yapan atıkları, depolama sahalarının dışında tutar. Atmosfere salınan karbondioksit ve diğer sera gazlarının azaltılması, iklim değişikliğini durdurmak için hayati önem taşır. Ayrıca, geri dönüşümlü kağıt kullanmak kesilen ağaç sayısını da azaltmaya yardımcı olur. Bu, ağaçlar havadaki karbondioksiti çıkardığı için sera etkisini azaltır.

Geri dönüşüm dolaylı yoldan bir başka kazanımı da alışveriş alışkanlarıklarındaki değişiklik. Geri dönüşüm ürünlerini seçmeye başlayan tüketiciler bir süre sonra bu alışkanlığı daha geniş bir ürün skalasına yayarak, teknolji ürünleri alacakken de daha çevre dostu ürünlere yöneliyor. Güneş, rüzgar, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı artıyor, bu da enerjinin korunmasını sağlarken kirliliğin azaltılmasında önemli bir etken olarak öne çıkıyor.

Düzenli depolama sahalarındaki çöp miktarını azaltır

Çöplerimiz devamlı dolup taşıyor. Bunun en kötü yanlarından biri de çöplerimizde pek çok maddenin aslında yeniden kullanılabilir malzemelerle dolu olması. Çöplerinizi düzenli depolama sahalarına göndermek yerine geri dönüşüme kazandırarak çöp miktarını azaltarak çevreye sağladığınız faydanın yanı sıra pek çok insanın yaşam kalitesini de yükseltebilirsiniz. Düzenli depolama sahalarının yakın çevrede yaşayan insanlar için birçok sağlık sorunu oluşturduğu biliniyor. Düzenli depolama alanlarının verdiği zararlar bunlarla sınırlı değil, aynı zamanda deniz yaşamı için de büyük bir tehlike arz ediyor. Çünkü düzenli depolama alanındaki çöplerin çoğunun gittiği yer denizler ve okyanuslar. Geri dönüşüm, daha az çöp üretmek anlamına gelir ve bu da düzenli depolama alanına giren atık miktarını azaltır. Alüminyum çöp kutularını ve plastik kavanozları yerel depolama alanlarına göndermek yerine kaynağında ayırıp toplayarak önemli bir adım atabilirsiniz.

Ülke ekonomisine katkı sağlar

Geri dönüşümün çevre açısından sağladığı faydalar tartışılmaz. Bununla birlikte ülkelerin ekonomisi için de büyük bir etki yaratır. Ham madde tüketiminin azalması, enerjiden tasarruf edilmesi, atık maddelerin ve çöplerin taşınması için ayrılacak bütçeler, ham maddelerin tekrar üretimde kullanılması nedeniyle başka ülkelerden ithal edilen ürünlerin azalması ülkelerin ekonomisini doğrudan etkiler.

Yeni iş fırsatları yaratır

Geri dönüşümün ülkelerin ekonomilerine olan katkısı tartışılmaz. Bununla beraber yeni iş fırsatları da yaratır. Geri dönüşüm için atıkların toplanması, ayrıştırılması ve ürünlerin geri dönüşüme gönderilmesi için pek çok çalışana ihtiyaç duyulur. Binlerce kişiyi istihdam edecek büyük bir endüstri olan geri dönüşüm, üreticilere yeni kaynaklar ve ürünler oluşturmak, enerji elde etmek için de para kazandıracaktır.

Geri dönüşümün dünyaya kazandırdıkları basit gibi görünse de yarattığı etki oldukça büyük. Bu yüzden, hâla yeterli ve istenen seviyeye ulaşılmamış olsa da, birçok ülke bu süreci destekliyor ve vatandaşları geri dönüşüm konusunda adımlar atmaya teşvik ediyor. Bu noktada bireysel adımların da evden başlayarak önemli olduğunun altını çizmek de yarar var. Sen de alışverişten eve, çalıştığın ofisten günlük tüketim alışkanlıklarına kadar pek çok konuda geri dönüşümü hayatına dahil ederek yaşadığımız gezegenin daha yaşanılır olmasını sağlayabilirsin.