Evde geri dönüşümü desteklemeyi düşünenler için başlangıç kılavuzu

Daha önceki yazımızda geri dönüşümün öneminden söz etmiştik. Eğer geri dönüşüm konusunda yeterince ikna olmadıysan geri dönüşümün hem çevre hem de ekonomik katkıları hakkında bilgi sahibi olmak için “Geri dönüşümün faydaları” başlıklı yazımıza göz atmanı öneririz. Eğer geri dönüşümün önemine inanıyorsan ve bu konuda bireysel olarak yapabileceklerinin neler olduğunu düşünüyorsan geleceğin için dönüştürmeye evinden başlayabilirsin. İşte geri dönüşümün zor olduğunu düşünerek kafası karışanlar için 9 adımlık basit kılavuzumuz…

1- Küçük adımlarla başla

Eğer geri dönüşüm konusunda yeterince bilgi sahibi değilsen başlangıçta yapabileceklerin zor görünebilir. “Hangi malzemeler geri dönüştürülebilir? Kağıt ve camlar ayrılmalı mı? Atıklar nasıl biriktirilecek?” gibi pek çok soru başlamanı zorlaştırıyor olabilir. Bu nedenle önerimiz küçük adımlarla başlaman. Bunalmamak ve kısa sürede vazgeçmemek için en doğru yol evinde yapabileceklerinin sınırını belirlemek. Yeni başlayanlar için en doğru yöntem öncelikli olarak kağıtları ayırmak. Örneğin bir hafta boyunca kağıtları diğer çöplerden ayırarak geri dönüşüme başlamayı deneyebilirsin. Gazeteler, broşürler, gıda ürünlerinin karton ambalajları birlikte geri dönüştürülebilir malzemeler… Bu malzemeleri bir hafta boyunca topladığında ortaya çıkan yığına ne kadar şaşıracağına eminiz. Üstelik attığın çöpler de ciddi bir oranda azalacak.

2- Geri dönüşüm konusunda okuyun

Her şeyde olduğu gibi, geri dönüşüm konusunda da yeterli bilgiye sahip değilsen başlamak zor olabilir. Blog yazılarımızda bu konuda detaylı bilgiler vermeyi sürdüreceğiz ancak bu konuda farklı mecralarda yer alan yazılara da göz atmanda fayda var. Geri dönüştürülebilen maddeleri öğrenmek, evde, ofiste bu konuda atabileceğin adımlar hakkında fikir sahibi olmak, hangi malzemeyi nereye bırakacağını öğrenmek işini kolaylaştıracaktır. Örneğin tüm malzemeleri haftalık periyodlarda toplamanız gerekmez. Evde kağıt, cam, plastik gibi atıklar daha fazlayken içerdiği kimyasallar nedeniyle hem çevreye hem de insan sağlığına doğrudan zararı dokunan piller çok daha uzun sürede birikir. Piller çok yer kaplamayacağından dilersen belli bir sayıya ulaşana kadar biriktirebilir, dilersen tükendikçe alışverişe gittiğin zamanlarda süpermarketlerde yer alan pil toplama noktalarına atık pilleri bırakabilirsin.

3- Evde bir nokta belirleyin

Her odaya geri dönüşüm kutuları yerleştirmek hem işlevsiz hem de görsel açıdan problem yaratacağı için anlamlı değildir. Genellikle evlerin en çok çöp üreten alanları mutfaklardır. Bu nedenle eğer mutfağın müsaitse geri dönüşüm için bir kaç farklı kutu koyabilir, kağıtları, plastikleri ve camları farklı kutularda ayrıştırarak biriktirebilirsin. Bu işlem aynı zamanda çöp çıkarmak için harcayağın zamanı da kısaltır.

4- Geri dönüşüme bahçede başlayın

Çöp kutusuna attığınız mutfak çöplerinin %50’sinden kompost (bitki atıklarından yapılan gübre) yapabileceğini biliyor muydun? Kompost bahçende yetiştirdiğin bitkilerin gelişimi açısından oldukça önemli olsa da pek çok kişi kötü bir kokuya neden olabileceği düşüncesiyle bu fikre sıcak yaklaşmaz. Oysa ki doğru malzemeleri seçip doğru bir uygulama yöntemiyle kötü kokulara meydan vermeden kompost hazırlamak mümkün. Çiğ meyve ve sebze kabukları, kahve telvesi, çay poşetleri ve yumurta kabukları atılmak yerine kompost olarak kullanılabilir. Mutfak atıklarının yanı sıra bahçendeki çimler, kuru yaprak ve dallar, saman gibi bahçe atıklarını da komposta ekleyerek geri dönüşüme kazandırabilirsin. Tüm bunlarla beraber şaşırtıcı gelse de parçalanmış kağıtlar, tuvalet kağıtları, eski gazeteler hızlı yıprandıklarından kompost olarak kullanılabilir. İkinci maddede de belirttiğimiz gibi, geri dönüşümle ilgili bilgi sahibi oldukça yapabileceklerinin ne kadar çok olduğunu öğrenip şaşıracağına ve bazen okuyarak bazen de deneyimleyerek her şeyin kolay yolunu bulacağına eminiz.

5- Geri dönüştürmek yerine tekrar kullanmayı dene

Geri dönüştürmenin en iyi yollarından biri de artık değerini kaybetmiş bir atıktan yeniden değer yaratmayı bilmek ve yeniden kullanıma kazandırmaktır. Elbette ki plastik bir deterjan ambalajını yeniden kullanmak zor olsa da bazı malzemeleri tekrar kullanabilirsin. Cam kavanozları dönüştürebilsen de tekrar kullanmak çok daha kolaydır. Kavanozları reçel, turşu gibi evde yaptığın gıdaları saklamak için kullanabilirsin. Burada en önemli noktalardan biri de bir şeyleri çöpe atmadan önce tekrar değerlendirip değerlendirilemeyeceğini doğru biçimde değerlendirmektir. Bazen bazı eşyaları başka bir şeye dönüştürerek kullanmak da mümkün. Örneğin elinden dikiş geliyorsa yıpranmış bir perdeyi atmak yerine biraz yaratıcılıkla yeni kırlentlere dönüştürebilirsin. Bu sadece basit bir fikir ancak geri dönüşümün birden fazla biçimde olabileceğinin güzel bir örneği.

6- Eğlenceli ve kolay hâle getir

Doğru ve işlevsel bir yaklaşım belirlersen geri dönüşüm sandığın kadar zor olmaz. Eğer bu yazıyı okuyorsan ve bu konuda istekliysen evinde yapabileceklerinle ilgili bir takım yaratıcı fikirlerin olduğuna eminiz. Buradaki anahtar kavramlardan biri de geri dönüşümü kolay hale getirmektir. Evdeki atıkları geri dönüşüm için ayırman gerektiğinden birden fazla kutuya ihtiyacın olacak. Öncelikle ayrıştırmak için kaç kutuya ihtiyaç duyabileceğini, bu kutuları nerede ne şekilde depolayacağını belirlemelisin. Düzgünce istiflediğin takdirde fazla yer kaplamadan, doğru noktaları belirleyerek işini kolaylaştırabilirsin. Camları, kağıtları, plastikleri atabileceğin kutuları farklı renklerde seçerek görsel açıdan daha güzel görünmesini sağlarken işini de kolaylaştırmış olursun. Beynin renkleri tanımlamak konusunda başarılı olduğunu ve atıkları ayırırken bunu çok daha kolay bir sıralamayla yapabileceğini unutma.

7- Evde yaşayan herkesi bunun bir parçası haline getir

Ailenin veya evde birlikte yaşadığın insanların da geri dönüşüm konusunda belirlediğin kurallara uygun davrandığından emin ol. Kimi zaman bazıları için geri dönüşüm angarya bir iş gibi görünebilir, biraz yaratıcılıkla onların da bu konuya daha sıcak bakmalarını sağlayabilirsin. Örneğin atmayı planladığın ev eşyalarından neler yapabilecekleri konusunda ailenden yaratıcı önerilerde bulunmalarını isteyebilirsin. Bu tip oyunlar özellikle çocuklar için geri dönüşümü eğlenceli bir aktiviteye dönüştürürken aynı zamanda çocukların geri dönüşüm konusunda bilinçlenmelerini de sağlar. Her hafta geri dönüştürülemez malzemelerden oluşan çöp miktarınız azaldıkça bu tüm aileniz için ciddi bir motivasyon olacaktır.

8- Şüpheniz varsa araştırın

Muhtemelen topladığın kağıtları veya plastikleri ulaştırman gereken yerleri zaten biliyorsun veya öğrenmen kolay olacak. Ancak bazı atıkları topladıktan sonra nereye bırakman veya teslim etmen gerektiği konusunda şüpheye düşebilirsin. Örneğin atık piller nerede toplanıyor? Ofisinde biriktirdiğin yazıcıların kartuşlarını ne yapacaksın? Kullanmış olduğun yağları nereye teslim etmen gerekiyor? Bu gibi geri dönüştürebileceğin evsel atıklar için ulaşman gereken kanallarla ilgili güncel bilgileri takip ederek kendin için kolay olan bir rutin oluşturabilirsin.

9- Geri dönüşüm için sahip olduğun alanları iyi değerlendir

Renkli kutuların işini kolaylaştıracağından söz ettik. Ancak bir diğer önemli konu da geri dönüşüm kutuları için doğru alanları belirlemek. Örneğin evden çalışıyorsan ve fazla kağıt birikiyorsa kağıt kutusunu ofis olarak kullandığın alana koyabilirsin. Küçük bir mutfağın varsa, farklı kutuları bir arada tutmak yer işgal edeceğinden birden fazla bölmeye sahip kutuları kullanmayı düşünebilirsin. Bahçen veya garajın varsa orada daha büyük kutulara yer verebilir, kademeli olarak atıkları çıkartabilirsin. Kısacası, sahip olduğun alanı ve atıkları evden çıkarana kadar yaşadığın süreci düşün. Bu, doğru kutu kombinasyonunu doğru yerde kullanmanı ve geri dönüşüm konusundaki verimliliğini geliştirmeni sağlayacaktır. Evin her alanında geri dönüşüm ne kadar kolay olursa, uzun süre yapmaya devam etme olasılığın o kadar artar.

İyi alışkanlıklar zamanla kazanılır!

Umarız bu yazımızla sana evde geri dönüşüm konusunda biraz da olsa ilham verebilmişizdir. Geri dönüşüme başlamak başlangıçta karmaşık görünse de biraz araştırma yaparak hızlıca başlayabilirsin. Üstelik çevreye sağladığın katkıyı düşündükçe kendini çok daha iyi hissedeceğine eminiz.  İyi fikirlerle ve yaratıcılıkla kendini bu konuda geliştirdikçe yaptıklarına sen de şaşıracak, hep biraz daha fazlasını yaparak ilerlemek isteyeceksin. Geri dönüşümün zincirin son halkalarından biri olduğunu unutma. Alışveriş yaparken satın almak istediğin şeye gerçekten ihtiyacın olup olmadığını sorgulamak, geri dönüştürülebilir ürünleri tercih etmek de oldukça önemli. Sen de geleceğimizi daha güzel kılacak geri dönüşüm hareketinin bir parçası olmaya hazır mısın?